نحوه تدوین استراتژی در راستای اهداف تشکل‌های اقتصادی به همت موسسه آموزشی اتاق بازرگانی ایران و اتاق بازرگانی اصفهان در فضای اسکای روم به صورت مجازی توسط آقای هادی حدادی و خانم دکتر نسرین اوجاقی برگزار شد.
در ابتدای جلسه آقای حدادی توضیح مختصری دادند که در این دوره به چه مباحثی اشاره می‌شود که شامل موارد زیر بود:
- مرور جلسات قبل
- تفاوت‌های مدیریت استراتژیک قدیم با مدل‌های جدید
- تعریف هدف و چگونگی انتخاب آن
- استراتژی؛ تعیین مسیر رسیدن به هدف
- سطح جوشش استراتژی
- جاری سازی استراتژی
- بسترسازی اجرای استراتژی در تشکل‌ها
- کنترل و پایش استراتژی
چرا نیاز به برنامه‌ریزی استراتژیک داریم؟
دلایل عمده‌ای برای پاسخ به این سوال داده شد از جمله: بی ثبات بودن هیات مدیره، داوطلبانه بودن هیات مدیره، تعارض منافع در صنعت، استقلال دبیرخانه، خطر روزمرگی و عدم تمرکز در کارکنان، تعدد و تنوع مشکلات محیط کسب و کار و ...
مشکلاتی که در عموم برنامه‌ریزی‌هایی که در دنیا انجام شده و طبق برخی تحقیقات موسسات بین المللی تا حدود 90 درصد مستندات برنامه‌ریزی استراتژیک یا شکست خوردهاند یا رها شدن، این مسئله دلایلی دارد که خانم دکتر اوجاقی در ادامه توضیح دادند:
برخی مدیران و یا کارشناسان میانی برنامه استراتژیک را می‌نویسند اما تصمیم‌گیرنده در سازمان مدیر ارشد سازمان است.
جهان ما جهان تغییرات هست و اتفاقات سریع رخ می‌دهند لذا برنامه‌ریزی استراتژیک کلاسیک بعضا برای اجرایی شدن به زمان یکساله نیاز داشت و حتی ممکن بود شرایط اولیه اجرا هم وجود نداشته باشد و ... باعث می‌شد این برنامه استفاده نشود. حلقه گم شده در این بین خلاقیت هست که باعث می‌شود ما در مدیریت استراتژیک کلاسیک به مشکل برخورد کنیم. و باید به این نتیجه برسیم استفاده از استراتژی کلاسیک مرده است، حداقل در زمانه اخیر.
حال راهکار چیست؟
اساتید از شرکت کنندگان درخواست کردند در طی این مدت مسائلی که اغلب دست به گریبان بودند برای نوشتن استراتژی شرکت‌های خود عنوان کنند و در پیدا کردن برخی راهکارها مشارکت کنند و اگر استراتژی نوشته شده دلایل پیروزی و شکست را عنوان کنند.
آقای سریری فرمودند: برنامه تدوین می‌شود اما اهمیت ترتیب، اجرایش رعایت نمی‌شود و گاهی آخرین هدف اولین هدف قرار می‌گیرد؛ در اجرا به جزئیات توجه نمی‌شود.
خانم عروجی: استراتژی تدوین شد اما به دلیل منافع مختلف اعضا اجرایی نشد.
آقای ناصری: در تشخیص فرصت‌ها و تهدیدها دقت نشد.
خانم نیکبخت: آن چیزی که در استراتژی با جزئیات تدوین می‌شود در اجرا خیلی فاصله داریم و به مشکلاتی برمی‌خوریم خارج از آن چیزی که نوشته شده است.
در ادامه خانم اوجاقی افزودند: در تدوین استراتژی جدید و نوین ما می‌گویم بهتر باید دید، باید تحلیلگر باشیم در مورد مسائلی که اطرافمان اتفاق می‌افتد. برای مثال برنامه‌ای که امروز نوشته می‌شود مدام باید تحلیل شود. نباید به حال خود رها شود، باید کاوشگری و کنشگری داشته باشیم به این معنا که اگر پرسنلی داشتیم که گفت این مورد باید اصلاح و یا تغییر داده شود اگر آن مورد درست بود باید انجام دهیم در واقع باید تصمیم‌های به هنگامی بگیریم یعنی یک برنامه ریزی انجام ندیم و اتفاقات دیگر را نادیده بگیریم.
در رویکرد قدیم مدیریت استراتژیک چه می‌کردیم؟
خلق استراتژی توسط برخی افراد تدوین و تحویل داده می‌شود اما در تدوین استراتژی جدید، که از دل تجربیات بیرون میاد و انعطاف پذیر است.
مدرس دوره آقای حدادی از شرکت کنندگان خواستند در مورد اهمیت هدف توضیح بدهند همینطور تجربه خودشان در هدف گذاری را مطرح و در مورد آن گفتگو کنند و در نهایت تفاوت بین اهداف، هدف استراتژی و چشم انداز و ماموریت را تشریح کنند.
پاسخ‌ها برخی شرکت کننده‌ها به سوال هدف چیست؟ بدین شکل بود: بالا بردن سطح فعالیت اعضا در حیطه کاری، تحقق کامل مدل‌های درآمدی، باید smart باشد، ارتباط موثر و جاودان داشته باشند، موضوع هدف باید روشن، خلاصه و به دور از آرمانگرایی باشد، کاهش هزینه‌ها و رفع مشکلات جهت افزایش درآمد و ...
در ادامه تفاوت ماموریت، چشم انداز و هدف به طور کامل توضیح داده شد.
در تشکل‌ها برای نوشتن چشم انداز بهتر است به این سه مورد اهمیت داده شود:
- در راستای منافع همه اعضا باشد.
- مورد قبول همه ذینفعان بویژه دولت باشد.
- تحقق آن منافع عموم مردم را تامین کند.
در تشکل‌ها به جای استفاده از واژه vision از واژه aspiration استفاده می‌کنند بخاطر ویژگی آرمانگرایانه بیشتری داشته باشند.
برای مثال چشم انداز انجمن فضایی ملی آمریکا: استفاده از منابع عظیم فضا برای پیشرفت چشمگیر بشریت
لازم است که در هدف گذاری به این موضوع دقت شود که بیشترین منابع و انرژی ما باید صرفش شود، لذا از الگوی پارتو متوجه می‌شویم توزیع منابع یکپارچه نیست برای مثال تعداد کمی از مشتریان بیشترین خرید را انجام می‌دهند یا تعداد کمی از محصولات بیشترین فروش را دارند. در نتیجه اگر همه چیز مهم باشد، هیچ چیز مهم نیست. لذا ایجاد تمرکز به ما کمک می‌کند منابع نامتوازنی را به اهداف متوازن اختصاص دهیم.
خانم اوجاقی در ادامه به طور کامل روش انتخاب هدف را توضیح دادند روشی که دکتر لشگر بلوکی ارائه دادند.
مسیر انتخاب هدف در نهایت با توجه به بالاترین امتیازی که اعضا به آن هدف دادند انتخاب می‌شود.
آقای حدادی اضافه کردند: مبنای هدف گذاری در تشکل‌ها را به درستی اگر سال به سال انجام شود، به آن تشکل خوب که مد نظر بود خواهد رسید.
ویژگی‌های یک هدف خوب که به SMARTER معروف است:
- قابل تشخیص
- قابل اندازه‌گیری
- قابل انجام
- متناسب
- دارای زمان مشخص
- اخلاقی
- برانگیزاننده
این موارد به طور کامل توسط دو اساتید دوره به طورمشخص برای تشکل‌های اقتصادی به شرح و بسط آن پرداخته شد و مثال‌های کاربردی برای شرکت کنندگان ارائه شد.
در ادامه در خصوص استراتژی و تعریف‌های آن صحبت شد همینطور از شرکت‌کنندگان درخواست مشارکت درباره این مفهوم شد، به طور کلی استراتژی راهی برای تبدیل منفعت بالقوه به منفعت بالفعل است.
در ادامه خانم اوجاقی چهار منبع جوشش استراتژی را به طور کامل همراه با مثال‌هایی عنوان کردند:
- دیدگاه‌های راهبردی (مدیران انتخاب‌گر این دیدگاه هستند، از بالا به پایین تسری پیدا می‌کند)
- تصمیم‌گیری بهنگام استراتژی
- تحلیل‌گری راهبردی (مدام باید بررسی شود که آیا استراتژی درست هست موردی تغییر کرده است از زمان تعیین استراتژی)
- کاوشگری و کنشگری (این مورد از پایین به بالاست و ایده‌های خلاقانه باید کشف شود این ایده یا نزد کارکنان هست و یا در نزد خریداران شما)
موارد بالا منجر به تولید تصمیم می‌شود اما برای تشکل‌های صنفی دیدگاه استراتژیک با ذینفعان آن تشکل خواهد بود.
جاری سازی استراتژی
ما معمولا اهداف درست انتخاب می‌کنیم، استراتژی خوب می‌نویسیم، اما در اجرا اغلب دچار مشکل هستیم. در این بخش خانم اوجاقی تفاوت‌های بین تدوین و اجرای استراتژی را به طور کامل توضیح دادند.
- اجرایی کردن استراتژی یا عملیاتی سازی (قطعه قطعه کردن کارها)
- اجرا پذیرکردن استراتژی یا بسترسازی استراتژی
- اجرای استراتژی یا عملی کردن
برای رسیدن به موارد بالا نیاز هست ابزارهایی داشته باشیم، این ابزارها توسط خانم اوجاقی بررسی شدند.
این دوره از ساعت15:00 تا ساعت 19:00 برای مخاطبان اتاق اصفهان توسط موسسه پویشگران عرصه سوم و مدرسان دوره جناب آقای حدادی و خانم اوجاقی برگزار شد.
